Bedevaart naar Rome

Zaterdag 26 april

‘s Ochtends half negen verzamelen we bij het centraal station van Den Haag voor de Flixbus om door de nacht op pad te gaan naar Rome voor de Nationale Bedevaart. Met een groepje grotendeels geloofsleerlingen die de afgelopen jaren op latere leeftijd gevormd zijn gaan we in een busreis van 30 uur op naar Rome.

Terwijl buiten de voorbereidingen op Koningsdag in volle gang zijn, kijken wij op onze mobieltjes naar de uitvaartsmis van onze Paus. Bijzonder om te  weten dat we over niet al te lange tijd ook daar in Rome zijn. We bidden in stilte onze Rozenkransen, kijken naar het wisselende landschap en proberen zo goed en kwaad als het gaat ons comfortabel te maken in de bus.

Na een overstap met tijd om wat te eten in Frankfurt gaan we in de bus de nacht in, hopend wat slaap te kunnen pakken.

Zondag 27 april

Na eerder in de nacht een koffie-/toiletstop te hebben gehad bij de Autogrill, komen we om half acht aan voor een stop in Bologna. Hier is de overstap voor onze laatste bus naar Rome. In korte tijd drinken we koffie, bidden in de Kathedraal en bekijken als gehaaste toeristen de binnenstad van het prachtige Bologna. Nog 7 uur Flixbus en we zijn in Rome. 

In Rome aangekomen moeten we de stad door naar ons appartementje voor de week. Zodra we hier aangekomen zijn, drinken we snel een kop koffie, wassen we ons om met de bedevaartgangers uit ons Bisdom die 10 minuten verderop in Casa La Salle de Mis met Bisschop Van de Hende nog te kunnen vieren. We hebben de reis zelf georganiseerd, maar met hulp van diaken Van Zoelen kunnen we wel het programma van het bisdom volgen. Vooraf oefenen we de hymne van het Jubeljaar met als belangrijkste les dat de tweede noot lager moet zijn dan de eerste en niet hoger, wat juist vrij natuurlijk aanvoelt. 

Hierna gaan we als groepje op weg om wat te eten. In het restaurant komt na een tijdje een groep jongeren binnen samen met hun priesters. Erg leuk om zo duidelijk in de Katholieke thuishaven te zijn. Hierna halen we nog snel ontbijt voor de volgende ochtend en daarna spoeden we ons naar ons appartement om op te laden voor de volgende dag.

Maandag 28 april

Nu begint het programma in volle vaart. Voor mij voor het eerst richting het Vaticaan, nog met Google Maps zoekend hoe we daar precies moeten komen. Als we aankomen vergapen we ons aan de imposante gebouwen en de gigantische drukte van alle bezoekers en Bedevaartgangers over de hele wereld die zich hier bij het Sint-Pietersplein verzamelen.

We beginnen het programma in de Friezenkerk samen met de Bisdommen Groningen-Leeuwarden en Haarlem-Amsterdam. Hier krijgen we eerst een ijzersterke catechese van Bisschop Van de Hende over wat het betekent om in hoop te leven. Daarna vierden we samen de Eucharistie. Hierbij moesten er zelfs mensen staan, omdat de groep pelgrims te groot was!

Hierna hadden we tijd om zelf de stad in te trekken. Eerst aten we wat sushi en gingen we naar de Santa Maria degli Angeli e dei Martiri aan de Piazza della Repubblica. Een kerk gebouwd in de oude thermen van Diocletianus, de keizer van het Romeinse Rijk die de laatste periode van Christenvervolgingen in het Romeinse Rijk inluidde. Die thermen zijn onder andere gebouwd door 40.000 christelijke dwangarbeiders.

Daarna gingen we alvast naar de Scala Sancta naast de Sint Jan van Lateranen waar we later voor de eerste keer door een Heilige Deur zouden gaan. De Scala Sancta is de trap uit het paleis van Pontius Pilatus waar Jezus op de dag van zijn sterven meerdere malen overheen is gelopen. Hier kunnen Pelgrims op hun knieën omhoog bij elke trede het passieverhaal van Jezus biddend. Wij gingen op de trap ernaast lopend omhoog, wel biddend op het passieverhaal. Na in het Sancta Sanctorum, de persoonlijke kapel van de vroege pausen, gebeden te hebben gingen we naar buiten waar we samen met de pelgrims van ons Bisdom verzamelden om door de beveiliging voor de Sint Jan van Lateranen te gaan.

Wachtend op de rij voor de beveiliging stond Bisschop Van de Hende achter ons. In het gesprek dat volgde wees hij ons op de plek waar de paus de Heilige Franciscus zag aankomen toen hij toestemming wilde vragen aan zijn missie te beginnen. Hij kwam net zo aan zoals de paus de nacht ervoor in een droom al had gezien. Hiermee veranderde opeens de plek waar auto’s doorheen razen in een belangrijke historische plek en zo kreeg je ontzag voor de geschiedenis die hier heeft plaatsgevonden.

Voor de Heilige Deur kwam ik in gesprek met een mede-Bedevaartganger die verbaasd was dat ik het Friese dorpje nabij Heerenveen kende waar zij vandaan kwam. Leuk hoe je zoveel verbindingen kunt leggen binnen de Bedevaart!

Eenmaal door de Heilige Deur konden we de Sint Jan van Lateranen bezoeken. De Sint Jan van Lateranen is de Bisschopskerk van Rome en daarmee staat hier de Bisschopszetel van de paus. In deze prachtige Barokke kerk gaf de bisschop impromptu een catechese over wat er allemaal te zien was en wat de geschiedenis van deze kerk was.

Daarna gingen we richting Casa La Salle waar we na de eerste volle dag in Rome mee konden eten met de Bedevaartgangers in dat hotel. Hier aten we aan tafel samen met diaken Henk van Zoelen en bespraken we de eerste dag. We konden hier ook aansluiten bij het avondgebed om zo samen goed de dag af te sluiten.

Dinsdag 29 april

De volgende dag konden we gelukkig rustig beginnen. Om 11:00 moesten we verzamelen aan de voet van de Engelenburcht om een tijd later door de Heilige Deur van de Sint-Pieter te gaan. Nu kwamen we voor het eerst bij elkaar met alle 1100 Nederlandse Bedevaartgangers. Tijdens het wachten zagen we ook broeder Mattheus van de Broeders van Sint-Jan die woont in de priorij in de Oude Molstraat in Den Haag.

Het was behoorlijk warm en we moesten toch een tijd wachten. Toen we eenmaal gingen lopen met de Bisschoppen en de Schutterij uit Limburg voorop, liepen we over de Via della Concilazione naar de Sint-Pieter. Eenmaal door de beveiligingspoortjes konden we met een grote groep door de Heilige Deur naar binnen. 

We liepen vervolgens door de gigantische Sint-Pietersbasiliek naar voren om samen met alle Bedevaartgangers de Heilige Mis te vieren met als celebrant Kardinaal Eijk. Doordat we vrij achteraan zaten, zaten we een paar meter van het grote barokke hoofdaltaar van de Sint-Pieter de Mis te vieren, oftewel bij het graf van de Heilige Apostel Petrus.

Zodra de Mis voorbij was, werden meteen onze stoelen weer weggehaald. Gelukkig konden we nog wel tijd vinden om deze imposante kerk rustig te bekijken. Onder andere kocht ik een Rozenkrans in de giftshop ter herinnering aan het Jubeljaar en daarmee aan deze Bedevaart.

Daarna zochten we de groep weer bij elkaar en gingen we samen met broeder Mattheus en een bekende van hem eindelijk lunchen om een uur of vier ‘s middags. We gingen een pizza halen en Amerikaanse toeristen hadden de volle verwachting dat we voor een priester het eten moesten betalen. Iets wat we uiteindelijk ook maar hebben gedaan.

Daarna gingen we tegenover het Vaticaan om een ijsje halen waar naar verluidt paus Benedictus soms ook het Vaticaan uitsluipend heenging voor een ijsje. Broeder Mattheus betaalde vervolgens dit ijsje als bedankje. Toen we het ijsje op hadden begon een onweersbui en nadat de ijsjes op waren gingen we schuilen in de Burger King. Toen de regen een beetje ging liggen, haalden we nog een kopje koffie in een koffiebarretje. Daar vroeg ik broeder Mattheus om de Rozenkrans te zegenen met de hoop dat deze mag helpen een Pelgrim van Hoop te blijven. Dit deed hij met een mooie en uitgebreide zegen over de Rozenkrans. 

We gingen richting ons appartement en haalden een beetje eten bij de Chinees in onze buurt. ‘s Avonds nog bespraken we de mogelijkheid om de volgende ochtend een Mis te vieren in de Basilica Parrocchiale Sant'Andrea delle Fratte waar Maria is verschenen aan een Joodse man die bijna toevallig de kerk bezocht. Uiteindelijk spraken we af als het lukte hier de volgende dag een Mis met Broeder Mattheus te vieren.

Woensdag 30 april 

De volgende ochtend gingen we voor de Mis om 9 uur naar de kerk. Hier aangekomen vierden we met ons zessen de Heilige Mis. Broeder Mattheüs was hier al eerder en had gelezen over het wonder. Bij het Eucharistisch gebed nam hij de medailles mee die de man die een Maria verschijning ook had gekregen en die jaren ervoor tijdens een eerdere verschijning door Maria voorgeschreven was. Deze kregen we na de Mis van hem.

Hierna gingen we koffie drinken om daarna nog verschillende kerken te bekijken voor we naar de Sancta Maria Maggiore gingen. We gingen naar de

Basilica dei Santi Ambrogio e Carlo al Corso met onder andere een mooie kapel gewijd aan de Heilige Olav die Noorwegen heeft gekerstend en naar de kerk van de Heilige Sint Ignatius. Hier stond een hele grote rij voor een spiegel van mensen die daar foto’s maakt. Mij is nog niet helemaal duidelijk waarom. Verder was er onder andere een prachtige maquette van de tempel in Jeruzalem. 

Al pizza etend tijdens het lopen zijn we vervolgens naar de Sancta Maria Maggiore gegaan om door de Heilige Deur te gaan. Door de vele bezoekers aan het graf van Fransiscus was de rij langer dan we anders gewend waren. Met het bidden van een Rozenkrans kon deze wachttijd goed gevuld worden.

Eenmaal door de Heilige Deur konden we langs het graf van paus Franciscus lopen, waar we vooral snel voorbij moesten vanwege de vele bezoekers. Hierna konden we plaatsnemen, baden we gezamenlijk een Rozenkrans en vierden de Heilige Mis, wederom met alle Bedevaartgangers uit heel Nederland. We vierden een Mis uit de Kersttijd omdat onder het altaar de Kribbe van Jezus staat.

Na afloop was het een drukte, onder andere om het graf van paus Franciscus beter te bekijken en om de prachtige fresco’s en de kribbe goed te kunnen zien. Na een tijdje nam de drukte gelukkig een beetje af en kon ik op een verhoging nabij het graf van paus Franciscus een tijdje voor hem en de Kerk bidden.

Helaas lukte het niet goed om de Salus Populi Romani te bekijken, aangezien we niet ver genoeg naar voren konden lopen om de Paulus V-kapel goed te bekijken. Uiteindelijk lukte het me om van een afstandje door de spijlen dit icoon te bekijken, al kon ik door de spijlen alleen óf Maria óf Jezus zien. Gelukkig is de Sancta Maria Maggiore verder ook al een fantastische kerk! Vanuit de vroege middeleeuwen zijn veel elementen, zoals de koepel met mozaïek bewaard gebleven.

Na een tijdje zag ik mijn groep niet meer en was ik al bijna weggelopen. Toen ik voor een laatste maal aan het kijken was of ze echt niet meer in de Kerk waren liep ik langs een aanbidding van het Sacrament met daarbij een Vespers waar onder andere ook broeder Mattheus. Hier sloot ik dus nog knielend bij aan. 

Nadat de aanbidding voorbij was en we de kerk uitliepen zag ik dat mijn groep een appje had gestuurd en een locatie had gedeeld waar ze zaten voor een drankje. Hier ging ik dus heen en met de laatste paar procent batterij van mijn mobiel vond ik hen gelukkig. We deden een drankje samen met enkele andere Bedevaartgangers. 

Na een drankje kreeg, waarin ik een bidkaartje met de Heilige Anna kreeg van iemand die net een hele stapel daarvan gekocht, gingen we op zoek naar eten. Op weg naar het restaurant kwamen we nog een winkel met religieuze spullen tegen. Hierdoor splitste onze groep op. Met de achtergebleven groep kwam ik uiteindelijk aan bij het restaurant waar al een grote rij voor stond. Samen met enkele anderen wilde ik graag ook nog naar de Stille Aanbidding in de Friezenkerk, waarvoor we na het eten bij dat restaurant geen tijd meer zouden hebben. Daarom gingen we met een deel van de groep naar een Nepalees restaurant. 

Na het eten gingen we naar de Friezenkerk voor de Stille Aanbidding van het Sacrament. Op weg daarnaartoe liepen we langs het Sint-Pietersplein met daaromheen de colonnades. Daar lagen veel daklozen in tenten net op het grondgebied van het Vaticaan. Een contrast met veel andere mooie plekken waar daklozen en anderen die het mooie beeld verstoren vooral worden weggejaagd.

We waren al te laat en het hek was dicht. Gelukkig zag iemand met sleutels van het hek ons alsnog, zodat we naar binnen konden. Op dat moment waren vier anderen bij de Stille Aanbidding, onder wie een klein kind dat bijzonder stil was. Met ons erbij waren we hier met ons negenen. In een drukke stad konden we hier even op adem komen en in stilte met God zijn. Een erg fijn moment zo in alle drukte!

Toen de Aanbidding voorbij was, liepen we naar buiten. Op dit moment was het Sint-Pietersplein behoorlijk rustig, dus we liepen een rondje over dit plein. Daarna gingen we snel naar de metro om naar huis te gaan. De moeder en kind die bij de Aanbidding waren, aten een ijsje. Dat voorbeeld leek ons zeer goed, dus dat volgden we waarna we de metro naar huis namen.

Thuis gaf de kennis van broeder Mattheus via Whatsapp aan dat er in de ochtend om 7 uur een Tridentijnse Mis is in de Clemensische Kapel. Dat is de plek waar de Heilige Petrus is gekruisigd en lange tijd relieken van de Heilige Petrus werden vereerd. Om daarbij te kunnen zijn moesten we vooraan staan als de beveiliging bij de Sint-Pieter begint mensen door te laten. Oftewel, we moesten zo rond 6 uur daar zijn en dus om 5 uur opstaan. Deze Mis wilde ik heel graag meemaken, dus ik ging snel naar bed. In die nacht was ik behoorlijk onrustig.

Donderdag 1 mei

De volgende ochtend ging de wekker om 5 uur. Degene met wie ik in een kamer sliep wilde gelukkig ook mee. Na ons kort te hebben voorbereid, gingen we om 5:15 op pad met de eerste metro richting het Vaticaan. In de metro zaten we de missaal van de Tridentijnse Mis toch maar even te bekijken en misten we de halte. Gelukkig waren we alsnog op tijd en konden we qua tijd nog een extra metrohalte lopen zodat we er om 6 uur waren. In een vreemde stad kun je nooit op tijd genoeg vertrekken.

Toen we aangekomen waren, zochten we even naar de ingang maar stonden we uiteindelijk praktisch vooraan. Een minuut later kwam een grote groep Poolse bedevaartgangers aan en stond er dus al een lange rij. Gelukkig waren we dus vroeg! Wachten in de rij baden we de Lauden van de dag en toen kwam ook degene die ons had gewezen op deze Mis naar voren sneaken. Bij het openen van het hek om 6:45 stonden we net aan de verkeerde kant, dus een grote groep dreigde al snel naar binnen te gaan. Enige Romeinse assertiviteit was nodig om toch als één van de eersten het plein op te komen. 

Toen we eenmaal door de beveiliging waren, gingen we kijken of de vrouw die de aanstichter van dit vroege avontuur kende er ook was om te zorgen dat we ook daadwerkelijk naar binnen konden. Die zagen we niet, dus we gingen wachten tot de deuren om 6:55 open gingen, zodat we naar het standbeeld konden gaan die we moesten vinden. Daar aangekomen leken we even niet naar binnen gelaten te worden, want de priester die de Mis celebreerde was al binnen. Gelukkig zagen we de vrouw toch voorbijlopen naar de Mis, zodat we achter haar aan doorgelaten werden. Hierna vierden we de Mis in deze kleine, maar bijzondere kapel.

Tijdens de Communie kwam het besef pas echt hoe bijzonder deze plek is en hoe erg ik mij in deze Communie ook kan verbinden met Christenen tot aan Jezus zelf toe. Na de Mis was nog even tijd voor stil gebed en werden we niet meteen weggestuurd. We konden dus ook tot de Heilige Petrus bidden. Hierna moesten we wel weer weg, maar konden we de crypten toch op de weg terug snel bekijken, aangezien we telkens op andere groepen die naar beneden gingen moesten wachten. 

Daarna waren we eventjes voor achten in de Sint-Pieter en konden we hier nog rustig kijken. We gingen nogmaals door de Heilige Deur en bij het graf van de Heilige Johannes Paulus II waren heel veel Poolse Bedevaartgangers. We sloten even aan in gebed bij deze Heilige. De rest van de kerk konden we vervolgens in relatieve rust bekijken, waarna we in een nu nog rustige gift shop gingen en vervolgens weer naar buiten gingen. Daar gingen we nog de boekhandel van het Vaticaan in met zoveel coole boeken!

Hierna moesten we eigenlijk wel vrij snel naar de San Lorenzo in Panisperna, dus haalden we in de supermarkt op weg naar de metro een belegd broodje (was een beetje droog) en een cappuccino op dezelfde plek waar we de vorige avond een ijsje aten. 

In de buurt van de San Lorenzo in Panisperna hadden we moeite om de kerk zelf uiteindelijk te vinden. Een beetje te laat voor de inleiding op het leven van de Heilige Laurentius door diaken Van Zoelen gingen we zitten. De Heilige Laurentius was diaken tijdens de christenvervolgingen in de derde eeuw. Toen hem door de keizer werd opgedragen alle schatten over te dragen, gaf hij alles weg aan de armen en kwam op de afgesproken plek met de armen van Rome. Hierna mocht hij zijn bisschop volgen in de marteldood op de plek waar nu de San Lorenzo in Panisperna staat. 

Na deze inleiding volgde de Mis gecelebreerd door Bisschop Van de Hende. Hij zegende ons met het reliek van het bloed van de Heilige Laurentius. Na afloop werden ik en mijn kamergenoot geïnterviewd voor een podcast voor het bisdom, waarna we nog naar de crypte onder de kerk konden: de plek waar de Heilige Laurentius de marteldood heeft gevonden.

Daarna haalden we nog een kop koffie. Vervolgens namen we de metro naar de Sint Paulus buiten de Muren om daar in de buurt wat risotto te eten. Daarna wilden we in de buurt van de Sint Paulus buiten de Muren wachten, maar de medewerker van het Bisdom gaf aan dat we beter alvast naar binnen konden gaan. Hierdoor waren we heel vroeg bij de laatste pauselijke basiliek die we gingen bezoeken met een hele grote tuin aan de voorkant.

Hier had ik contact met een journalist van het Katholiek Nieuwsblad met wie we al sinds de Sint-Jan van Lateranen probeerden een foto te maken voor een stuk over de bedevaart. Uiteindelijk vonden we elkaar buiten bij de tuin en kon ik samen met één van de groepsgenoten die we nog moesten opzoeken op de foto. We zouden later in de bus vragen toegestuurd krijgen die we via de app konden beantwoorden als reflectie op de bedevaart.

Hierna hadden we ruim tijd om de grote kerk te bekijken. Wederom een prachtige en grote kerk, net als de Sancta Maria Maggiore met middeleeuwse mozaïeken. Onder het hoofdaltaar was een trap naar beneden waar een rij voor stond. Die trap leidde naar het graf van de Heilige Apostel Paulus waar we bij konden bidden. 

Na hier een tijdje te hebben gebeden, ging ik zitten om rustig op de zegen te wachten en een Rozenkrans te bidden. Toen ik net begonnen was met de Rozenkrans, begon een gezamenlijke Rozenkrans. Tijdens deze Rozenkrans kwam Diaken Van Zoelen naar mij toe met de vraag of ik één van de voorbeden wilde bidden samen met vier andere gelovigen.

De zege begon met een processie van wederom heel veel priesters en bisschoppen de kerk in. Na de lezingen en preek van Bisschop Van de Hende werd ik door de misdienaar die alles in goede banen leidde naar voren gehaald, bogen we kort voor het altaar. Tijdens het moment las ik gewoon voor als bij elke andere leesbeurt. Pas later realiseerde ik me hoe groot het eigenlijk is om dit zo dicht bij het graf van de Heilige Paulus te mogen doen.

Na de Mis kwam degene die ons ook al wees op de Mis in de crypte bij de Heilige Petrus met het voorstel om op zoek te gaan naar de Vietnamese kardinaal Franciscus Xaverius Nguyễn Văn Thuận die begraven ligt in de Santa Maria della Scala in Travestere. Na iedereen weer bij elkaar gezocht te hebben en een groepsfoto gingen we met een klein groepje hierna op weg. Eerst wilden we dit eigenlijk alleen de kaart gebruiken, wat tot een bepaald station zonder al te veel reisinformatie lukte. Vanaf daar moesten we dan de juiste trein vinden, waarvoor eigenlijk te weinig informatie op het station was. Toen besloten we uiteindelijk te lopen, maar toch maar Google Maps ook te gebruiken.

Onderweg kwamen we langs de Basiliek van Santa Maria in Trastevere, wederom een prachtige kerk uit de Middeleeuwen met een hele mooie mozaïeken. Vooral het mozaïek van Christus en Maria tussen heiligen raakte me daar diep en bewoog me tot een moment van gebed. Na hier een tijdje te zijn geweest en de kerk te hebben bekeken gingen we weer verder op weg naar de Santa Maria della Scala.

De Santa Maria della Scala was wederom een indrukwekkende kerk, al was het klein en geborgen voor Romeinse begrippen. De kerk is gebouwd om een miraculeuze icoon van de Heilige Maria en Kind. Bij het graf van de kardinaal stond een briefje dat het uitdrukkelijk verboden was de Mis of getijdengebed te vieren bij het altaar, aangezien de Kardinaal niet heilig verklaard is. We hebben hier kort gebeden voor de kardinaal en moesten toen eigenlijk vrij snel op pad om op tijd te zijn voor het eten. 

We zochten via Google Maps op hoe we het makkelijkst bij het hotel van de Rotterdamse bedevaartgangers konden komen. Hierbij gingen we eerst een stukje lopen naar de bus. Bij de bus aangekomen duurde het echter lang voordat deze kwam. Toen deze er was, zat die bomvol en moesten we ons naar binnen wringen. Gelukkig werd de bus na een paar haltes weer wat leger. In de buurt van de metro stapten we over.

Vervolgens aten we samen met de bedevaartgangers uit Rotterdam in Hotel Casa la Salle. We bespraken de bedevaart, wat het bracht en hoeveel moois hieruit was gekomen! Na het diner baden we het avondgebed mee met de bedevaartgangers waarmee we afscheid namen van deze bedevaartgangers en ook van Diaken Van Zoelen door wie we gelukkig ook bij het Rotterdamse bedevaartprogramma konden zijn.

Na een kort gesprek was ik de groep kwijt en kon ik ze niet meer vinden, ook niet na een paar keer rondlopen. Ik was dus bang dat zij mij hadden achtergelaten en liep maar terug naar ons appartement. Daar waren ze alleen nog niet, dus ik ben over het muurtje heen gesprongen. Hierna kwam onze groep ook snel aan. We dronken samen nog thee, bespraken de bedevaart en kregen van broeder Mattheus was een zegen voor onze terugreis de volgende dag. Hierna pakten we in, zodat we de volgende dag dat niet meer hoefden doen.

Vrijdag 2 mei

De dag van vertrek. We konden rustig ontbijten en toen het appartement opruimen. Hierna moesten we naar de bushalte voor de Flixbus. Op het station konden we nog eten halen waarna we de bus op zochten voor onze eerste reis naar Milaan. In de bus heb ik eerst de vragen voor het Katholiek Nieuwsblad beantwoordt en een groot deel van dit verhaal geschreven. Hiermee kon ik deze lange busreis goed gebruiken om te reflecteren over deze gigantisch volle prachtige knotsgekke week.

In Milaan hadden we een overstap van zo’n drie uur, dus konden we rustig avondeten. We vonden een goed restaurant dichtbij het busstation tussen allemaal voetbalvelden in. Daar hebben we de Milaanse uren samen doorgebracht. Weer in best wel fijne rust met elkaar. Toen het tijd werd naar de bushalte terug te lopen, bleek de weg naar het busstation nu een tippelzone te zijn. Op het busstation stonden allerlei kraampjes en was de politie net bezig iemand op te pakken. Ik was blij dat de bus niet al te lang op zich liet wachten en we weer in de bus zaten. 

Zaterdag 3 mei

De nacht was rustig, ik heb enkele Rozenkransen gebeden en bij een Zwitsers benzinestation even naar buiten gelopen. Hier stond een standbeeld van een Zwitserdse beer van oude tandwielen. Gelukkig kon ik ook een paar uur slaap pakken op de stoel al deed mijn staartbeentje toch wel pijn. Als je in een busreis door Italië, Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, België en Nederland rijdt, merk je opeens dat de verschillen tussen deze landen qua infrastructuur best groot zijn. 

We spraken na de nacht een beetje met elkaar, rustig op weg naar Nederland. In België liepen we al wat vertraging op, maar net voor de grens bij Hazeldonk gingen we tanken en daarna bleef de bus best wel een tijdje stil staan zonder mededeling. Gelukkig was dit nu en hoefden we geen volgende bus meer te halen, maar toch een goede waarschuwing dat mijn zorgen over Flixbus terecht zijn. We waren gezegend dat de rest van de reis zo vlekkeloos liep.

Uiteindelijk kwamen we op Den Haag aan. Hier baden we samen het slotgebed en namen we afscheid van elkaar. Daarna namen we elk ons eigen tram of bus terug naar huis.